CHOROBY PASOŻYTNICZE
W związku z licznymi podróżami ludzi w różne części naszego globu, zmiany żywieniowe, obyczajowe, coraz częściej odnotowuje się tzw. choroby zawlekane. Nastręczają one wielu trudności w rozpoznawaniu chorób organicznych, które są w pierwszej kolejności diagnozowane przez lekarzy. Szkodliwość pasożytów wynika z ich bezpośredniego oddziaływania na organizm człowieka. Prowadzą one własny metabolizm, korzystają z rezerw żywieniowych żywiciela, wydzielają szereg substancji toksycznych, oddziaływają mechanicznie uszkadzając tkanki, powodując niedrożności czy nacieki w narządach.
Choroba pasożytnicza może skończyć się samowyleczeniem, współistnieniem na zasadzie komensalizmu i trwać latami, przejść w postać przewlekłą oraz dawać dokuczliwe dolegliwości wskutek zakłócenia równowagi w homeostazie żywiciela. Długotrwale przebiegające infestacje pasożytnicze mogą wywołać u gospodarza tzw. stan homeostazy immunologicznej. Większość chorób pasożytniczych nie ma charakterystycznych objawów. To istotnie utrudnia rozpoznanie. Diagnostyka opiera się na badaniach krwi, kału, wydzielin i wydalin z jam ciała oraz na wywiadzie epidemiologicznym. Do badań parazytologicznych kału, należy pobrać materiał przed rozpoczęciem leczenia lub po 1-3 tygodniach od zakończenia. Kał oddajemy na do czystego, suchego naczynia, a następnie patyczkiem pobieramy z 2-3 miejsc niewielkie próbki do pojemnika przeznaczonego do laboratorium. Masa kałowa nie powinna przekraczać objętością wielkości fasoli, a już z pewnością nie może przekraczać połowy pojemnika. Jest to materiał biologiczny, w którym zachodzą procesy fermentacyjne powodujące samoistne zwiększenie objętości próbki.
Najczęstsze objawy parazytoz to:
- biegunki (w pełzakowicach; hymenolepidoza=Hymenolepis nana; włośnicy=Trichinella spiralis; glistnicy=Ascaris lumbr; włosogłówczycy=Trichuris trichiura; tasiemczycach; kryptosporidiozie=Cryptosporidium)
- tłuszczowe stolce (lamblioza) w lambliozie naprzemiennie mogą występować też biegunki i zaparcia
- bóle brzucha (ankylostomoza=Ancylostoma duodenale; przywry=Schistosoma mansoni; =Enthamoeba histolytica; kryptosporydioza=Cryptosporidium z nudnościami i wymiotami)
- bóle nad spojeniem łonowym, częstomocz, krwiomocz (przywra krwi=Schistosoma haematobium)
- owrzodzenia żołądka (stadia larwalne Gnathosoma i Anisakis)
- owrzodzenia jelita grubego ( przywra=Enthamoeba histolytica; szparkoszyca=Balantodium coli – źródłem pierwotniaka są świeże lub wysuszone odchody drobnych gryzoni, zwierząt gospodarskich (świnie, bydło) oraz domowych (psy, koty)
- zapalenie dwunastnicy i jelita czczego – węgorek jelitowy=Strongyloides stercoralis, objawy mogą sugerować chorobę wrzodową dwunastnicy
- zapalenie wyrostka robaczkowego -pasożyty wędrujące w cyklach rozwojowych mogą zaczopować światło wyrostka (glista=Ascaris lumbr.; włosogłówka=Trichiuris trichiura; owsik=Enterobius vermicularis)
- astma oskrzelowa – może być wywołana przez metabolity nicieni – glista ludzka=Ascaris lumricoides; tasiemiec psi=Toxocara canis)
BADANIE PASOŻYTÓW
Choroba pasożytnicza może skończyć się samowyleczeniem, współistnieniem na zasadzie komensalizmu i trwać latami, przejść w postać przewlekłą oraz dawać dokuczliwe dolegliwości wskutek zakłócenia równowagi w homeostazie żywiciela. Długotrwale przebiegające infestacje pasożytnicze mogą wywołać u gospodarza tzw. stan homeostazy immunologicznej. Większość chorób pasożytniczych nie ma charakterystycznych objawów. To istotnie utrudnia rozpoznanie. Diagnostyka opiera się na badaniach krwi, kału, wydzielin i wydalin z jam ciała oraz na wywiadzie epidemiologicznym. Do badań parazytologicznych kału, należy pobrać materiał przed rozpoczęciem leczenia lub po 1-3 tygodniach od zakończenia. Kał oddajemy na do czystego, suchego naczynia, a następnie patyczkiem pobieramy z 2-3 miejsc niewielkie próbki do pojemnika przeznaczonego do laboratorium. Masa kałowa nie powinna przekraczać objętością wielkości fasoli, a już z pewnością nie może przekraczać połowy pojemnika. Jest to materiał biologiczny, w którym zachodzą procesy fermentacyjne powodujące samoistne zwiększenie objętości próbki.
Najczęstsze objawy parazytoz to:
- biegunki (w pełzakowicach; hymenolepidoza=Hymenolepis nana; włośnicy=Trichinella spiralis; glistnicy=Ascaris lumbr; włosogłówczycy=Trichuris trichiura; tasiemczycach; kryptosporidiozie=Cryptosporidium)
- tłuszczowe stolce (lamblioza) w lambliozie naprzemiennie mogą występować też biegunki i zaparcia
- bóle brzucha (ankylostomoza=Ancylostoma duodenale; przywry=Schistosoma mansoni; =Enthamoeba histolytica; kryptosporydioza=Cryptosporidium z nudnościami i wymiotami)
- bóle nad spojeniem łonowym, częstomocz, krwiomocz (przywra krwi=Schistosoma haematobium)
- owrzodzenia żołądka (stadia larwalne Gnathosoma i Anisakis)
- owrzodzenia jelita grubego ( przywra=Enthamoeba histolytica; szparkoszyca=Balantodium coli – źródłem pierwotniaka są świeże lub wysuszone odchody drobnych gryzoni, zwierząt gospodarskich (świnie, bydło) oraz domowych (psy, koty)
- zapalenie dwunastnicy i jelita czczego – węgorek jelitowy=Strongyloides stercoralis, objawy mogą sugerować chorobę wrzodową dwunastnicy
- zapalenie wyrostka robaczkowego -pasożyty wędrujące w cyklach rozwojowych mogą zaczopować światło wyrostka (glista=Ascaris lumbr.; włosogłówka=Trichiuris trichiura; owsik=Enterobius vermicularis)
- astma oskrzelowa – może być wywołana przez metabolity nicieni – glista ludzka=Ascaris lumricoides; tasiemiec psi=Toxocara canis)
BORELIOZA I KOINFEKCJE

W ostatnich latach pojawiła się możliwość oznaczania tzw. krążących kompleksów immunologicznych KKI, będących bezpośrednią przyczyną sekwestracji immunoglobulin. Metodyka opisuje wytrącanie i dysocjację KKI, a następnie w uzyskanej frakcji ponowne oznaczenie swoistych dla Borrelia burdorferi przeciwciał.
Najnowszym narzędziem diagnostycznym są testy EliSpot, zalecane w przypadkach podejrzewanej ale jednak tzw. ukrytej boreliozy. Ten rodzaj testów wykorzystuje się głownie u pacjentówz zaburzeniami w produkcji przeciwciał lub u osób z długo utrzymującymi się wartościami granicznymi parametrów oznaczanych w czasie rutynowej diagnostyki. Badanie wykonywane jest w hodowli limfocytów, które po aktywacji swoistym antygenem wydzielają cytokiny.
W przypadkach podejrzenia neuroboreliozy niezbędne jest badanie płyny mózgowo-rdzeniowego dostępnymi metodami badawczymi. Zakażenie charakteryzuje się występowaniem pleocytozy limfocytowej. Liczba komórek sięga 1000/ul i podwyższone jest stężenie białka (1-2 g/l). We wczesnej neuroboreliozie badanie płynu mógowo-rdzeniowego może dać wynik ujemny, zaś w przewlekłej może utrzymywać się jedynie nieznaczne podwyższenie białka, zatem diagnostyka jest bardzo trudna i pozostawia dużo wątpliwości.
BADANIE KLESZCZA
Kleszcze w trakcie kłucia mogą wprowadzić do naszego organizmu zarówno bakterie jak i wirusy. Najczęstszą chorobą odkleszczową jest borelioza. Czynnikiem sprawczym zachorowania jest bakteria Borrelia burgdorferi s.l., która zostaje wprowadzona do organizmu człowieka wraz ze śliną pasożyta.

W Instytucie proponujemy badania wykonywane w naszym laboratorium prowadzącym pełną diagnostykę BORELIOZY i chorób odkleszczowych. Do tego typu badań nie trzeba być na czczo, można odwiedzić nas także w godzinach popołudniowych. Diagnostyka obejmuje 2 rodzaje testów: ultraczułe i o wysokiej specyficzności. Na miejscu można zapytać diagnostę o więcej szczegółów na ten temat.
Ponadto wykonujemy testy na obecność bakterii w ciele kleszcza – BADANIE KLESZCZA. Proponujemy panele w kierunku boreliozy i chorób odkleszczowych. Kleszcza do badania należy po usunięcia z powłok ciała umieścić na wilgotnym waciku w małym pojemniczku i dostarczyć do laboratorium. Diagności zaproponują Państwu właściwy test. W przypadku dużych okazów będzie to test chromatograficzny, natomiast jeśli mamy do czynienia z prawie niewidoczną nimfą lub maleńkim kleszczem zaproponujemy wykonanie badania metodą PCR